رقص سماع که اکنون و در این قرن جریان دارد، در ابتدا با آیاتی از قرآن کریم و “نعت ”(یا ستایش پیامبر) آغاز می شود و پس از آن در اصطلاح “سلام” و کسب اجازه از درویش اصلی برای انجام مراسم صورت می گیرد و پس از دستبوسی و کسب اجازه، مرشد ها دست راست خود را روی شانه چپ و دست چپ خود را روی شانه راست قرار می دهند (نشانه ای از یکتا پرستی) و شروع به چرخیدن با اصولی خاص می کنند ( پای چپ ثابت و پای راست 360 درجه و به معنای گردش 72 ملت می چرخد) و به تدریج دست های خود را به سوی آسمان باز می کنند و می چرخند تا به گنج معنوی و آسمانی خود دست پیدا کنند. نکته ای که هنگام تماشای این رقص صوفی باید در نظر داشته باشید این است که تمام حرکات و جزئیات رقص به گونه ای دارای تفسیر و معنا هستند و درویش با یاد و ذکر خدا است که می چرخد و رو به آسمان دست می گشاید.
در رقص سماع، آلات موسیقی مانند دف و نی نیز استفاده می شود که دف به معنای فرمان “باش” خداوند است در زمان خلق جهان و نی نشانه ی دم خداوند در ذات آفرینش است. آلات دیگری نیز در موسیقی این مراسم استفاده می شود که هرکدام معنای خود را دارند.
از دیگر تفسیر هایی که برای حالات و حرکات این رقص مطرح می شود حالات دست ها می باشد که یکی رو به آسمان و به معنای دریافت فیض از آسمان و مبدا آفرینش و یکی رو به زمین و به نشانه بخشش به همه موجودات هستی می باشد.
